Koroner Arter Hastalığı Olan Erkek Hastalarda Koroner Kollateral Dolaşım ile Seks Steroidleri Arasındaki İlişki

Özet

Giriş: Koroner kollateral dolaşım, koroner arter oklüzyonunda kan akımının devamlılığını sağlayarak miyokard fonksiyonlarını koruyan ve sağkalımı arttıran doğal bypass sistemidir. Seks steroidlerinin de koroner arter hastalığının ilerlemesine karşı potansiyel olarak koruyucu bir role sahip olduğu gösterilmiştir. Bu çalışmada koroner kollateral dolaşım ile seks steroidleri arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık.

Hastalar ve Yöntem: En az bir damarında kronik total okluzyon olan 115 erkek stabil koroner arter hastası çalışmaya dahil edildi. Hastalar iyi gelişmiş koroner kollateral dolaşım (Rentrop derece 2-3, n= 64) ve kötü kollateral dolaşım (Rentrop derece 1-2, n= 51) olarak iki gruba ayrıldı. Serum total testosteron, serbest testosteron, seks hormon-bağlayıcı globulin (SHBG) and dehidroepiandrosteron sulfat (DHEA-S) düzeyleri ölçülüp kaydedildi.

Bulgular: Serum total testosteron (ng/dL; 274.5 ± 57.7 vs. 329 ± 64.8, p< 0.001), serbest testosteron (pg/mL; 8.2 ± 2.4 vs. 12 ± 3.2, p< 0.001), DHEAS [µg/dL; 111 (58) vs. 160 (85.5), p< 0.001], and SHBG konsantrasyonları (nmol/L; 29.3 ± 8.6 vs. 33.2 ± 10.2; p= 0.027) iyi gelişmiş kollateral dolaşım grubunda anlamlı düzeyde yüksek saptandı. Multiple regresyon analizinde de serbest testosteron [OR= 0.57, CI (0.44-0.74), p< 0.001], ve SHBG [OR= 0.91, CI (0.84-0.99), p= 0.022] düzeyinin iyi kollateral dolaşımın bağımsız öngörücüsü olduğu saptandı. Tüm analizlerde 0.05’in altındaki p değeri anlamlı kabul edildi. Güven aralığı %95 olarak alındı.