Karotis Arter Darlığı Olan Hastalarda Karotis Artere Stent Yerleştirilmesi Sonrası Uzun Dönem Majör Serebrovasküler ve Kardiyovasküler Olay Gelişimin Belirleyicileri
Serdar Demir
, Alev Kılıçgedik, Büşra Güvendi Şengör, Süleyman Çağan Efe, Gönenç Kocabay, Mehmet Vefik Yazıcıoğlu, Cevat Kırma
Department of Cardiology, Kartal Kosuyolu High Specialization Training and Research Hospital, Istanbul, Turkey
Anahtar Kelimeler: Belirleyiciler; uzun dönem; karotis arter stent
Özet
Giriş: Karotis arter darlığı olan hastalarda bazı komorbid durumların uzun dönem morbidite ve mortalite üzerine etkisi olabileceği varsayımı ile yola çıkarak çalışma tasarlanmıştır. Çalışmada karotis arter darlığı olan hastalarda karotis artere stent (KAS) yerleştirilmesi sonrası uzun dönem serebrovasküler ve kardiyovasküler olay gelişiminin belirleyicilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.
Hastalar ve Yöntem: Çalışmamıza Kartal Koşuyolu Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Ocak 2010-Ekim 2012 tarihleri arasında KAS yerleştirilmesi işlemi yapılan 212 ardışık hasta retrospektif olarak tespit edilerek alındı. Semptomatik hastalarda %60’ın üzerindeki, asemptomatik hastalarda ise %80’in üzerindeki ekstrakraniyal karotis arter darlığına karotid arter stentleme işlemi uygulandı. Son altı ay içerisinde aynı taraf serebral ve oküler minör ya da majör iskemik olay semptom varlığı olarak kaydedildi.
Bulgular: Çalışma grubunun ortalama yaşı 67.4 ± 7.9 yıl olarak hesaplandı ve 150 (%74.5) hasta erkekti. Takip süresince 18 hastada miyokart enfarktüsü, 18 hastada majör inme, 23 (%9.9) hastada ise geçici iskemik atak gelişmiştir. Yirmi bir hastada ise serebral veya kardiyovasküler ölüm izlenmiştir. Tüm kardiyovasküler ve serebral istenmeyen olaylar (MACCE) ise 64 (%30.2) hastada izlenmiştir. Multivaryate analiz ile yaş (OR: 1.09 %95 GA: 1.02-1.17, p= 0.05), kalp yetersizliği (OR: 3.78, %95 GA: 1.48-9.62, p= 0.005), kreatinin (OR: 3.54, %95 GA: 1.16-10.82, p= 0.026) ve nötrofil-lenfosit oranının (OR: 2.88, %95 GA: 1.90-4.36, p< 0.0001) MACCE’nin bağımsız belirleyicileri olduğu saptanmıştır.
Sonuç: KAS işlemi yapılan hastalarda kısa dönem riskleri belirlemede lezyonla ilişkili faktörler ön plandayken, var olan komorbid durumlar ise uzun dönem olayları göstermede daha belirleyici olabilir. Yaş, kalp yetersizliği, kreatinin ve nötrofil/lenfosit oranı, MACCE ile ilişkili en önemli risk faktörleri olarak saptandı.
Sonuç
1. Prevalence of disabilities and associated health conditions among adults– United States, 1999. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2001;50:120-5. [Crossref]
2. Meier P, Knapp G, Tamhane U, Chaturvedi S, Gurm HS. Short term and intermediate term comparison of endarterectomy versus stenting for carotid artery stenosis: systematic review and meta-analysis of randomised controlled clinical trials. BMJ 2010;340:c467. [Crossref]
3. Bonati LH, Dobson J, Algra A, Branchereau A, Chatellier G, Fraedrich G, et al. Short-term outcome after stenting versus endarterectomy for symptomatic carotid stenosis: a preplanned meta-analysis of individual patient data. Lancet 2010;376:1062-73. [Crossref]
4. Kastrup A, Gröschel K. Carotid endarterectomy versus carotid stenting: an updated review of randomized trials and subgroup analyses. Acta Chir Belg 2007;107:119-28. [Crossref]
5. Ederle J, Featherstone RL, Brown MM. Percutaneous transluminal angioplasty and stenting for carotid stenosis: a Cochrane review. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2010;81:477-8. [Crossref]
6. European Carotid Surgery Trialists’ Collaborative Group. Randomised trial of endarterectomy for recently symptomatic carotid stenosis: final results of the MRC European Carotid Surgery Trial (ECST). Lancet 1998;351:1379-87. [Crossref]
7. Alpert JS, Thygesen K, Antman E, Bassand JP. Myocardial infarction redefined-a consensus document of The Joint European Society of Cardiology/American College of Cardiology Committee for the redefinition of myocardial infarction. J Am Coll Cardiol 2000;36:959-69. [Crossref]
8. Brott T, Adams HP Jr, Olinger CP, Marler JR, Barsan WG, Biller J, et al. Measurements of acute cerebral infarction: a clinical examination scale. Stroke 1989;20:864-70. [Crossref]
9. Yeh RW, Kennedy K, Spertus JA, Parikh SA, Sakhuja R, Anderson HV, et al. Do postmarketing surveillance studies represent real-world populations? A comparison of patient characteristics and outcomes after carotid artery stenting. Circulation 2011;123:1384-90. [Crossref]
10. Gray WA, Yadav JS, Verta P, Scicli A, Fairman R, Wholey M, et al.; CAPTURE Trial Collaborators. The CAPTURE registry: predictors of outcomes in carotid artery stenting with embolic protection for high surgical risk patients in the early post-approval setting. Catheter Cardiovasc Interv 2007;70:1025-33. [Crossref]
11. Parlani G, De Rango P, Cieri E, Verzini F, Giordano G, Simonte G, et al. Diabetes is not a predictor of outcome for carotid revascularization with stenting as it may be for carotid endarterectomy. J Vasc Surg 2012;55:79- 89. [Crossref]
12. Yadav JS, Wholey MH, Kuntz RE, Fayad P, Katzen BT, Mishkel GJ, et al.; Stenting and angioplasty with protection in patients at high risk for endarterectomy investigators. Protected carotid-artery stenting versus endarterectomy in high-risk patients. N Engl J Med 2004;351:1493-501. [Crossref]
13. Yuo TH, Goodney PP, Powell RJ, Cronenwett JL. “Medical high risk” designation is not associated with survival after carotid artery stenting. J Vasc Surg 2008;47:356-62. [Crossref]
14. Bao X, Zhou G, Xu W, Liu X, Ye Z, Jiang F. Neutrophil-to-lymphocyte ratio and platelet-to-lymphocyte ratio: novel markers for the diagnosis and prognosis in patients with restenosis following CAS. Biomark Med 2020;14:271-82. [Crossref]
15. Dai Z, Li R, Zhao N, Han Y, Wang M, Zhang S, et al. Neutrophil to lymphocyte ratio as a predictor of restenosis after angioplasty and stenting for asymptomatic carotid stenosis. Angiology 2019;70:160-5. [Crossref]
16. Gröschel K, Ernemann U, Larsen J, Knauth M, Schmidt F, Artschwager J, et al. Preprocedural C reactive protein levels predict stroke and death in patients undergoing carotid stenting. AJNR Am J Neuroradiol 2007;28:1743-6. [Crossref]
17. Hoke M, Ljubuncic E, Steinwender C, Huber K, Minar E, Koppensteiner R, et al. A validated risk score to predict outcomes after carotid stenting. Circ Cardiovasc Interv 2012;5:841-9. [Crossref]
18. Liu J, Xu ZQ, Cui M, Li L, Cheng Y, Zhou HD. Assessing risk factors for major adverse cardiovascular and cerebrovascular events during the perioperative period of carotid angioplasty with stenting patients. Exp Ther Med 2016;12:1039-47. [Crossref]
19. Hobson RW 2nd, Howard VJ, Roubin GS, Brott TG, Ferguson RD, Popma JJ, et al.; CREST Investigators. Carotid artery stenting is associated with increased complications in octogenarians: 30-day stroke and death rates in the CREST lead-in phase. J Vasc Surg 2004;40:1106-11. [Crossref]
20. Ledwoch J, Staubach S, Segerer M, Strohm H, Mudra H. Carotid artery stenting in clinical practice depending on patient age. Catheter Cardiovasc Interv 2017;90:451-60. [Crossref]
21. Arif S, Bartus S, Dziewierz A, Chyrchel M, Brzezinski M, Rakowski T, et al. Impact of coronary artery disease presence on the long-term follow-up of carotid artery stenting. Kardiol Pol 2015;73:274-9. [Crossref]
22. Hofmann R, Niessner A, Kypta A, Steinwender C, Kammler J, Kerschner K, et al. Risk score for peri-interventional complications of carotid artery stenting. Stroke 2006;37:2557-61. [Crossref]
23. Jackson BM, English SJ, Fairman RM, Karmacharya J, Carpenter JP, Woo EY. Carotid artery stenting: identification of risk factors for poor outcomes. J Vasc Surg 2008;48:74-9. [Crossref]
24. Arhuidese IJ, Obeid T, Hicks CW, Yin K, Canner J, Segev D, et al. Outcomes after carotid artery stenting in hemodialysis patients. J Vasc Surg 2016;63:1511-6. [Crossref]
