Karotis Arter Darlığı Olan Hastalarda Karotis Artere Stent Yerleştirilmesi Sonrası Uzun Dönem Majör Serebrovasküler ve Kardiyovasküler Olay Gelişimin Belirleyicileri
Serdar Demir
, Alev Kılıçgedik, Büşra Güvendi Şengör, Süleyman Çağan Efe, Gönenç Kocabay, Mehmet Vefik Yazıcıoğlu, Cevat Kırma
Department of Cardiology, Kartal Kosuyolu High Specialization Training and Research Hospital, Istanbul, Turkey
Anahtar Kelimeler: Belirleyiciler; uzun dönem; karotis arter stent
Özet
Giriş: Karotis arter darlığı olan hastalarda bazı komorbid durumların uzun dönem morbidite ve mortalite üzerine etkisi olabileceği varsayımı ile yola çıkarak çalışma tasarlanmıştır. Çalışmada karotis arter darlığı olan hastalarda karotis artere stent (KAS) yerleştirilmesi sonrası uzun dönem serebrovasküler ve kardiyovasküler olay gelişiminin belirleyicilerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.
Hastalar ve Yöntem: Çalışmamıza Kartal Koşuyolu Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Ocak 2010-Ekim 2012 tarihleri arasında KAS yerleştirilmesi işlemi yapılan 212 ardışık hasta retrospektif olarak tespit edilerek alındı. Semptomatik hastalarda %60’ın üzerindeki, asemptomatik hastalarda ise %80’in üzerindeki ekstrakraniyal karotis arter darlığına karotid arter stentleme işlemi uygulandı. Son altı ay içerisinde aynı taraf serebral ve oküler minör ya da majör iskemik olay semptom varlığı olarak kaydedildi.
Bulgular: Çalışma grubunun ortalama yaşı 67.4 ± 7.9 yıl olarak hesaplandı ve 150 (%74.5) hasta erkekti. Takip süresince 18 hastada miyokart enfarktüsü, 18 hastada majör inme, 23 (%9.9) hastada ise geçici iskemik atak gelişmiştir. Yirmi bir hastada ise serebral veya kardiyovasküler ölüm izlenmiştir. Tüm kardiyovasküler ve serebral istenmeyen olaylar (MACCE) ise 64 (%30.2) hastada izlenmiştir. Multivaryate analiz ile yaş (OR: 1.09 %95 GA: 1.02-1.17, p= 0.05), kalp yetersizliği (OR: 3.78, %95 GA: 1.48-9.62, p= 0.005), kreatinin (OR: 3.54, %95 GA: 1.16-10.82, p= 0.026) ve nötrofil-lenfosit oranının (OR: 2.88, %95 GA: 1.90-4.36, p< 0.0001) MACCE’nin bağımsız belirleyicileri olduğu saptanmıştır.
Sonuç: KAS işlemi yapılan hastalarda kısa dönem riskleri belirlemede lezyonla ilişkili faktörler ön plandayken, var olan komorbid durumlar ise uzun dönem olayları göstermede daha belirleyici olabilir. Yaş, kalp yetersizliği, kreatinin ve nötrofil/lenfosit oranı, MACCE ile ilişkili en önemli risk faktörleri olarak saptandı.