Subklavyen Arter Tıkanıklığında Cerrahi Revaskülarizasyon Uygulamalarımızın Erken-Orta Dönem Sonuçları

Özet

Giriş: Subklavyen arter tıkanıklığı, sıklıkla ateroskleroz zemininde gelişen bir patolojidir. Tedavide endovasküler girişimlerin artan kullanımı ile cerrahi daha az tercih edilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada subklavyen arter tıkanıklığı nedeniyle uygulanan cerrahi revaskülarizasyon tekniklerinin erken-orta dönem takip sonuçları ve subklavyen arter tıkanıklığı etiyolojisindeki yıllar içindeki değişim irdelenmiştir. Hastalar ve Yöntem: 2005-2011 yılları arasında merkezimizde subklavyen arter tıkanıklığı nedeniyle cerrahi revaskülarizasyon uygulanmış 54 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Erken dönem komplikasyonlar, orta dönem greft açıklıkları ve yıllara göre etiyolojik faktörlerdeki değişiklikler belirlendi. Bulgular: Erken ve orta dönemde mortalite gözlenmedi. Karotiko-subklavyen ve aksillo-aksiller baypas en sık uygulanan cerrahi yöntemlerdi ve orta dönem takipte greft açıklık oranları sırası ile %92.3 ve %68.4 idi. Torasik endovasküler anevrizma tamiri sonrası yatrojenik subklavyen arter tıkanıklığında uygulanan aortosubklavyen ve karotikosubklavyen baypas açıklık oranları ise %100 idi. 2005-2010 yılları arasında subklavyen arter tıkanıklığı nedeniyle cerrahi uygulanan hastalarda patoloji; %77.1 ateroskleroz, %12.5 vaskülit ve %10.4 emboli ve travma idi. 2011 yılında ise cerrahi gerektiren hastalarda patoloji; %66.7 endovasküler girişimler nedeniyle oluşan yatrojenik tıkanıklık ve %33.3 ateroskleroz idi. Sonuç: Revaskülarizasyon gerektiren subklavyen arter tıkanıklığında, perkütan girişimlerin artmasıyla ateroskleroz ve vaskülit gibi etiyolojik faktörlerin yerini, son yıllarda endovasküler girişimler nedeniyle oluşan yatrojenik tıkanıklıklar almıştır. Kullanılan cerrahi revaskülarizasyon teknikleri içinde orta dönem açıklık oranları göz önüne alındığında karotikosubklavyen baypas daha avantajlıdır