Mehmet Alaaddin Pekedis

Clinic of Cardiovascular Surgery, Adana Private Hospital, Adana, Türkiye

Anahtar Kelimeler: Safen ven grefti; endotel hasarı; vazodilatörler; verapamil; nitrogliserin

Özet

Giriş: Bu çalışmada koroner bypass hastalarında alınan safen venlerde intimal hasara yönelik vazodilatör ilaçların etkisi araştırıldı.

Hastalar ve Yöntem: Koroner bypass cerrahisi geçiren toplam 10 hastadan 2 cm uzunluğunda safen ven segmentleri alındı ve dört çalışma grubuna ayrıldı. Grup I’de (kontrol grubu) izotonik solüsyonlar 20 mmHg basınçla, Grup II’de izotonik solüsyonlar, Grup III’te verapamil, Grup IV’te nitrogliserin safen ven greftlerine eşit sürelerde ve 100 mmHg basınçla verildi. Safen ven greftleri hazırlanmalarının tamamlanmasının ardından, ışık ve elektron mikroskobu ile incelendi. Değerlendirmelerde endotel hücre kaybı, intimal ve medial ödem dikkate alındı. Puanlama 0’dan 3’e kadar yapıldı. Her grup için bir medyan skor değerlendirildi.

Bulgular: Endotelyal ve medya hasarı açısından kontrol ve salin grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark varken (0.7 ± 0.48, 2.8 ± 0.42) (p< 0.001) kontrol grubu ile verapamil ve nitrogliserin arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. Gruplar (0.7 ± 0.48), 1.4 ± 0.54) (0.7 ± 0.48, 1.2 ± 0.44) (p> 0.05). Benzer şekilde verapamil ile nitrogliserin arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı (1.4 ± 0.54, 1.2 ± 0.44) (p> 0.05). Verapamil ve nitrogliserin gruplarının kontrol grubuna en yakın puana sahip olduğu, verapamil ve nitrogliserin grubunda kontrol grubu gibi endotelyal ve medial hasarın minimal olduğu, endotelyal ve medial hasarınsa salin grubunda yüksek oranda olduğu belirlendi.

Sonuç: Safen ven greftinin hazırlanmasında vazodilatörlerin (verapamil veya nitrogliserin) kullanılması greftteki tunika intima ve mediayı koruyarak erken dönemde trombüs oluşumunu ve geç dönemde dalendotelyal fibromüsküler hiperplazi ve aterosklerozu engelleyerek ven greftlerinin erken ve geç dönem başarısını arttırır.