Karotid Endarterektomi Sonrası Kanamada Preoperatif Tekli ve İkili Antiplatelet Tedavinin Karşılaştırılması
Anahtar Kelimeler: Karotid endarterektomi, klopidogrel, aspirin, kanama
Özet
Giriş: Tekli veya ikili antiplatelet tedavi (TAPT veya İAPT), klinik semptomlar ve revaskülarizasyondan bağımsız olarak karotis arter darlığı (KAD) bulunan tüm hastalarda endikedir. Karotis endarterektomi (KEA) uygulanacak hastalarda preoperatif TAPT veya İAPT, cerrahi sırasında ve postoperatif dönemde kanama riskini arttırabilir. Özellikle klopidogrel kullanan hastalarda preoperatif tedavinin kesilmesi konusunda fikir birliği yoktur. Bu sorunun çözümüne katkıda bulunmayı amaçladık. Hastalar ve Yöntem: Çalışmaya KEA uygulanan 54 hasta alındı ve retrospektif olarak değerlendirildi. Ameliyat öncesinde sadece aspirin içeren TAPT (TAPT grubu, n= 34) ve klopidogrel ile aspirini içeren İAPT (İAPT grubu, n= 20) kullanmış hastalardan iki farklı grup oluşturuldu. Hastalar tekrar eksplorasyon gerektiren perioperatif kanama, drenaj, hematom nedeniyle revizyon, kan ve kan ürünü kullanımı ve diğer komplikasyonlar (miyokart infarktüsü, kraniyal sinir hasarı ve ölüm) açısından değerlendirildi. Bulgular: Perioperatif kanama ve drenaj miktarları İAPT grubunda 207.5 ± 90.4 mL, TAPT grubunda 177.9 ± 93.9 mL olarak ölçüldü ve gruplar karşılaştırıldığında anlamlı fark gözlenmedi (p= 0.263). İAPT grubundaki bir hasta kanama nedeniyle revize edildi ve TAPT grubundaki bir hasta hematom nedeniyle tekrar ameliyat edildi (p= 0.699). Hiçbir hastada miyokart infarktüsü, kraniyal sinir hasarı ve hastanede kalış süresi boyunca ölüm saptanmadı. Sonuç: Nörolojik tarafta serebrovasküler olayların önlenmesinde primer olarak kullanılan klopidogrelin, kardiyovasküler cerrahi alanında da KEA planlanan hastalarda operasyon öncesi kesinti yapılmadan devam ettirilmesini öneriyoruz.