Cerrahi Maske Kullanımının Farklı Fiziksel Aktivite Seviyelerindeki Sağlık Çalışanlarının Solunum Fonksiyonları Üzerine Etkisi
Sertaç Yakal, Şensu Dinçer, Sergen Devran, Aysun Ertuna, Bülent Bayraktar
Department of Sports Medicine, İstanbul University, İstanbul Faculty of Medicine, İstanbul, Türkiye
Anahtar Kelimeler: SpO2 ; fiziksel aktivite; solunum fonksiyon testi; cerrahi maske.
Özet
Amaç: Çalışmamızda farklı fiziksel aktivite seviyelerinde cerrahi maske kullanımının sağlık çalışanlarının solunum fonksiyonları üzerine olan etkisini göstermeyi amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Analitik kesitsel tipteki bu çalışmamıza sağlıklı ve aktif spor hekimleri ve spor fizyoterapistleri dahil edildi. Katılımcılar cerrahi maske olmadan istirahat düzeyinde (bazal) ve cerrahi maske ile sabit hızlardaki (3 km/saat ile 6.5 km/saat) eğimsiz koşu bandı aktiviteleri sonrasında solunum fonksiyon testi (SFT) ve kan oksijen satürasyonu (SpO2 ) ölçümlerine tabi tutuldu.
Bulgular: Katılımcıların 6.5 km/saat hızdaki fiziksel aktivite sonrası SpO2 ölçüm değerleri bazal seviyede ölçülen SpO2 değerlerinden anlamlı olarak düşüktü (p=0,045). 6.5 km/sa hızdaki fiziksel aktivite sonrasında gerçekleştirilen SFT sırasındaki FEV1 /FVC ve FEV1 /FVC% parametrelerine ait değerler, aynı parametrelerden bazal düzeyde elde edilenlere göre anlamlı olarak daha yüksek bulundu (sırasıyla, p=0,005; p=0,012). Zorlu ekspirasyonun son çeyreğindeki akım hızı değeri (FEF75) ve yüzdesi (FEF%75) 6.5 km/saat hızla yürüdükten sonra bazalde alınan ölçümlere göre anlamlı olarak yüksek tespit edildi (sırasıyla, p=0,005 ve p=0,004). Ek olarak katılımcıların iki farklı hızdaki (3 km/saat ile 6.5 km/saat) fiziksel aktiviteleri sonrasında saptanan ERV değerleri arasındaki fark anlamlıydı (p=0,045).
Sonuç: Sağlık çalışanlarının düşük-orta şiddette gerçekleşen mesleki aktiviteleri sırasında cerrahi maske kullanmalarının, maske içinde oluşan mikro ortam ve artmış solunum yolu direnci nedeniyle solunum fonksiyonlarında anlamlı değişikliklere neden olabileceğini düşünüyoruz.