Akut Pulmoner Emboli Hastalarında TAPSE/sPAP Oranının PESI Skoru Kadar Değerli Prognostik Bir Belirteç Olarak Kullanımı
Ahmet Yaşar Çizgici
, Recep Gülmez, Serkan Kahraman, Ezgi Gültekin Güner, Arda Güler, Ali Kemal Kalkan, Fatih Uzun, Mustafa Yıldız, Mehmet Ertürk
Clinic of Cardiology, İstanbul Mehmet Akif Ersoy Thoracic and Cardiovascular Surgery Training and Research Hospital, İstanbul, Türkiye
Anahtar Kelimeler: Akut pulmoner emboli; ekokardiyografi; hipotansiyon; ölüm; tek merkez
Özet
Giriş: Akut pulmoner emboli (APE) kliniğinde hastane içi ve ilk ay mortalite ve morbidite öngördürücü olarak “pulmonary embolism severity index (PESI)” skoru kullanılmaktadır. Triküspid annüler düzlem sistolik hareketi/sistolik pulmoner arter basıncı (TAPSE/sPAP) oranının, APE’de son çalışmalarda 30 günlük kötü klinik sonlanım ile ilişkili olabileceği gösterilmiştir. Bu çalışmada TAPSE/sPAP oranının APE hastalarında PESI skoruna benzer şekilde mortalite ve morbidite öngördürücüsü olarak kullanılabilirliğinin araştırılması amaçlanmıştır.
Hastalar ve Yöntem: Bu çalışmaya 2010-2020 yılları arasında, tek merkezli, retrospektif (203 hasta, ortalama yaş= 57.4 ± 15.5 yıl) ve yeni tanı APE hastası alınmıştır. Daha önceden APE teşhis ve tedavisi alan hastalar çalışma dışı bırakılmıştır. Transtorasik ekokardiyografik değerlendirmeleri spesifik APE tedavisi başlamadan önce yapılmıştır. Çalışmanın primer sonlanım noktası 30 günlük mortalite, trombolitik tedavi ihtiyacı, sebat eden hipotansiyon (sistolik arteryel kan basıncı <90 mmhg), mekanik ventilatör ihtiyacı ve bozulmuş mental durum olarak belirlenmiştir. Hastalar TAPSE/sPAP oranına göre düşük TAPSE/sPAP oranı (<0.494) olan grup 1 (114 hasta) ve yüksek TAPSE/sPAP oranı (>0.494) ile grup 2 (89 hasta) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır.
Bulgular: Hastane içi mortalite (4.4’e karşı %0, p= 0.045), 30 günlük mortalite (7’ye karşı %0, p= 0.009) ve birincil yan sonuçlar (35.1’e karşı %0, p< 0.001) grup 1’de daha yüksekti. TAPSE/sPAP oranı, PESI ile negatif korelasyon gösterdi (r= -0.716, p< 0.001). Çok değişkenli lojistik regresyon analizlerinde, TAPSE/sPAP oranının [OR= 0.001, 95C% CI= 0.000-0.476, p= 0.028] APE’de 30 günlük mortalitenin bağımsız bir belirleyicisi olduğu ortaya çıktı.
Sonuç: Bu çalışmada APE hastalarında TAPSE/sPAP oranının PESI skoruna benzer şekilde erken dönemde olumsuz klinik sonlanımları öngörmede kısa ve hızlı bir parametre olarak kullanılabileceği gösterilmiştir.